ГОВЬСҮМБЭР АЙМГИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ГАЗРЫН  ДҮРЭМ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл

• Аймгийн Эрүүл мэндийн газар /цаашид Газар гэх/-ын бүрэн эрх, чиг үүрэг хэрэгжүүлэхтэй холбогдох харилцааг энэхүү дүрмээр зохицуулна.
• Газар нь үйл ажиллагаандаа Эрүүл мэндийн тухай хууль, Төрийн албаны тухай хууль, эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв болон нутгийн өөрөө удирдах байгууллага, аймгийн Засаг даргын шийдвэр, холбогдох бусад хууль тогтоомж, стандартыг мөрдлөг болгоно.
• Газар нь иргэдээ дээдэлсэн, тэгш, хүртээмжтэй, чанартай, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлэх, иргэдийн эрүүл мэндийн боловсролыг дээшлүүлэх, эмч, эмнэлгийн мэргэжилтэнд мэргэжил, ур чадвараа дээшлүүлэх боломжоор хангах, үйл ажиллагаа нь иргэдэд нээлттэй, ил тод, иргэдийн оролцоог хангасан байх зарчмыг баримтална.

Хоёр. Үйл ажиллагааны чиглэл

Газар нь Эрүүл мэндийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлд заасан бүрэн эрхийн хүрээнд дараах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ.

• Эрүүл мэндийн тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдох асуудлаар:

• Өөрийн харьяалах нутаг давсгэрийн хүн амын эрүүл мэндийн асуудлаар хөтөлбөр, стратеги төлөвлөлт хийх, шийдвэр гаргахад аймгийн Засаг даргад мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө, дэмжлэг үзүүлж, шийдвэрийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах, тайлагнах,
• Хүн амын эрүүл мэндийг дэмжих, хамгаалах чиглэлээр харьяа нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хэрэгжүүлэх эрүүл мэндийн үйл ажиллагаанд бусад салбар, иргэдийн оролцоог хангах,
• Хүн амын эрүүл мэндтэй холбогдон гарсан бодлого, хөтөлбөр, тушаал, шийдвэрийг өөрийн харьяа эрүүл мэндийн байгууллага болон орон нутгийн аж ахуйн нэгж байгуллага, иргэдэд сурталчлан таниулж, хэрэгжилтийг зохион байгуулах,
• Эрүүл мэндийн байгууллага, орон нутгийн түвшинд эмнэлгийн мэргэжилтний баримтлах ёс зүйн хэм хэмжээг сурталчлах, мөрдүүлэх ажлыг зохион байгуулах, мэргэжил арга зүйгээр ханган ажиллах,
• Үйлчлүүлэгч төвтэй чанартай, аюулгүй, тусламж үйлчилгээг нэвтрүүлэх талаар онцгойлон анхаарч, үйлчлүүлэгчийн сэтгэл ханамжийг дээшлүүлэх, тусламж үйлчилгээтэй холбогдон гарсан иргэдийн санал, хүсэлт, гомдлыг барагдуулах, шийдвэрлэх.

• Эрүүл мэндийн байгууллага байгуулах, түүнд тусгай зөвшөөрөл олгох асуудлаар:

• Өөрийн харьяа нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулах эрүүл мэндийн байгууллага байгуулах, түүнд тусгай зөвшөөрөл олгох асуудлаар санал, дүгнэлт гаргах, тухайн шатны Засаг даргад танилцуулах, батламжлуулах,
• Харьяа нутаг дэвсгэрийн хүн амынхаа эрүүл мэндийн эрэлт хэрэгцээнд дүн шинжилгээ хийж, төрийн хүчин чадлаас давсан тусламж үйлчилгээг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд зохицуулах, төлөвлөлт хийх,
• Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд өөрийн орон нутгаас тусгай зөвшөөрөл авсан эрүүл мэндийн байгууллага болон төрийн тодорхой үйлчилгээг гэрээний үндсэн дээр хэрэгжүүлэх хувийн хэвшлийн этгээдийг сонгон шалгаруулах, гэрээ байгуулах, гэрээний хэрэгжилтэд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийх,

• Харьяалах нутаг дэвсгэрийн эрүүл мэндийн байгууллагын үйл ажиллагааг мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангаж, хяналт тавих чиглэлээр:

• Эрүүл мэндийн байгууллагыг эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чиглэлээр гарсан стандарт, тусламж үйлчилгээний багц, удирдамжийн хэрэгжилтийг хангахад мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө өгөх, хэрэгжилтэд хяналт тавих,
• Харьяа нутаг дэвсгэрийн эрүүл мэндийн байгууллагын тусламж үйлчилгээний чанар, хүртээмж, үр ашгийн нөлөөг судлах судалгаа хийх, зөвлөмж гаргах,
• Эмнэлгийн орыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас тогтоосон хязгаарт багтаан зохицуулах, хуваарилах,
• Харьяалах нутаг дэвсгэрийн эрүүл мэндийн байгууллагыг санхүүгийн удирдлагаар хангах, төсвийн төлөвлөлт, гүйцэтгэлд хяналт тавих, санхүүгийн мэдээ, тайланг нэгтгэх, үнэлэлт, дүгнэлт өгөх.

• Харьяалах нутаг дэвсгэрийн хүн амын эрүүл мэндийн статистик мэдээлэл, эрүүл мэндийн байгууллагын тайлан мэдээ, мэдээллийг нэгтгэн холбогдох байгууллагад өгөх асуудлаар:

• Эрүүл мэндийн статистик мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийж, хүн амын эрүүл мэндийн талаар тулгамдаж буй асуудлыг тодорхойлоход шаардлагатай мэдээ, мэдээллээр холбогдох байгууллагуудыг цаг тухайд нь шуурхай хангах,
• Өөрийн харьяа төрийн болон хувийн хэвшлийн эрүүл мэндийн байгууллагаас хүн амын өвчлөл, эндэгдлийн талаарх мэдээг цаг тухайд нь хүлээн авч нэгтгэн орон нутгийн эрүүл мэндийн байгууллагуудыг эргэн мэдээллээр хангах.

Гурав. Удирдлага, зохион байгуулалт

• Аймгийн Засаг дарга нь харьяалах нутаг дэвсгэрийн хүн амд эрүүл мэндийн чанартай, аюулгүй, тусламж үйлчилгээ үзүүлэх, эрүүл мэндийн байгууллагуудын уялдаа холбоог нэгдсэн удирдлагаар хангах зорилгоор Төсвийн тухай хуулийн 6.6.3-д заасны дагуу эрх, үүргээ Эрүүл мэндийн газрын даргад шилжүүлж болно.
• Төсвийн ерөнхийлөн захирагч эрхээ шилжүүлэн ажилласанаар Төсвийн тухай хуулийн 22.6.5 заалтын дагуу аймгийн эрүүл мэндийн газрын дарга, орон нутгийн эрүүл мэндийн байгууллагын ерөнхий менежертэй үр дүнгийн гэрээ байгуулан ажиллана.
• Эрүүл мэндийн газар нь удирдлага, санхүү, аж ахуйн хувьд бие даан ажиллах ба “Эрүүл мэндийн газар” гэсэн албан бичгийн хэвлэмэл хуудас, тэмдэг хэрэглэнэ.
• Эрүүл мэндийн газар нь харьяа нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд эрүүл мэндийн байгууллагын бүтэц, зохион байгуулалтыг боловсронгуй болгох, тусламж үйлчилгээний чанарыг сайжруулах, хүний нөөцийн бодлогыг хэрэгжүүлэх, санхүү, хөрөнгө нөөцийг хуваарилах, хяналт тавих асуудлыг хариуцаж Засаг дарга, Эрүүл мэндийн сайдад тайлагнана.

Дөрөв.  Эрх, үүрэг 

• Эрүүл мэндийн газрын эрх:

• Эрүүл мэндийн газар нь Эрүүл мэндийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлд заасан бүрэн эрхээс гадна дараах эрхийг эдэлнэ.
• Харьяалах нутаг дэвсгэртээ үйл ажиллагаа явуулж байгаа өмчийн бүх хэлбэрийн эрүүл мэндийн байгууллагуудад хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийх,
• Мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө өгөх, үүрэг даалгавар өгч биелэлтийг шаардах, хариуцлага тооцох,
• Хүн амын эрүүл мэндийн асуудлаар төрийн болон төрийн бус байгууллага, иргэнд шаардлага тавих,
• Өөрийн орны болон гадаад орны ижил төрлийн байгууллагатай хамтран ажиллах гэрээ, хэлцэл хийх,
• Өөрийн харьяа нутаг дэвсгэрийн эрүүл мэндийн байгууллага, ажилтнуудын үйл ажиллагааг олон нийтэд сурталчлах, урамшуулан дэмжих чиглэлээр төр олон нийт, хувийн хэвшлийн байгууллагатай хамтран ажиллах, төрийн одон медаль, салбарын болон нутгийн захиргааны байгууллагын шагналд нэр дэвшүүлэх, шийдвэрлүүлэх,
• Өөрийн харьяа эрүүл мэндийн байгууллагын үлгэрчилсэн бүтэц, дүрмийг батлах,
• Эрүүл мэндийг дэмжих, хамгаалах чиглэлээрх үйл ажиллагааг орон нутгийн түвшинд зохион байгуулах, тус үйл ажиллагаанд иргэд, олон нийт, аж ахуйн нэгж байгууллагыг татан оролцуулах,
• Хуульд заасан эрхийн хүрээнд ажилтныг томилох, чөлөөлөх, албан тушаалаас нь бууруулах, өөр албан тушаалд шилжүүлэх, сэлгэн ажиллуулах, түр чөлөөлөх, халах,
• Эрүүл мэндийн чиглэлээр эрдэм шинжилгээ судалгааны ажлыг зохион байгуулах,
• Эрүүл мэндийн байгууллагад гарсан шинэ бүтээл, дэвшилтэт технологид дүгнэлт гаргах, санал өгөх,
• Орон нутгийн хэмжээнд эрүүл мэндийн чиглэлээр хэрэгжиж байгаа олон улсын төсөл, хөтөлбөрийг нэгдсэн удирдлагаар хангах, хэрэгжилтийн байдалд хяналт тавих, шаардлагатай мэдээ, мэдээллийг гаргуулан авах.

• Эрүүл мэндийн газрын  үүрэг:

• Энэхүү дүрмийн 3.2-т заасны дагуу аймгийн Засаг дарга эрхээ шилжүүлсэн тохиолдолд аймгийн нэгдсэн эмнэлэг, сум, өрх, нийгмийн эрүүл мэндийн төвийн дарга, эрхлэгч нартай байгуулсан гэрээний биелэлтийг Засаг даргын өмнө бүрэн хариуцах,

• Эрүүл мэндийн талаар гарсан хууль тогтоомж, хөтөлбөр, эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны болон нутгийн захиргааны байгууллагаас гаргасан эрхийн акт, стандарт, удирдамж, тусламж үйлчилгээний багц, мэргэжлийн хяналтын улсын байцаагчийн акт, шаардлагыг нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хэрэгжүүлэх,
• Эрүүл мэндийн асуудлаар салбар хоорондын зохицуулах зөвлөлийн ажлын албаны үүргийг гүйцэтгэж хурал зохион байгуулах, хэлэлцүүлэх асуудлыг нэгтгэн бэлтгэх,
• Төр хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд хувийн хэвшлийн эрүүл мэндийн байгууллагатай хамтран гүйцэтгэх эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний хэрэгцээ шаардлагыг тодорхойлох судалгаа хийж, тэргүүлэх чиглэлээ тогтоож түншлэлийн чиглэл, хэтийн төлвийг тодорхойлох,
• Ядуу, эмзэг бүлгийн иргэдэд үзүүлэх эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг сайжруулах зорилгоор төрийн болон төрийн бус байгууллага, иргэд, олон нийт, олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллаж тусламж үйлчилгээний хүртээмж чанарыг нэмэгдүүлэх ажлыг зохион байгуулах,
• Харьяалах нутаг дэвсгэрийн эрүүл мэндийн байгууллагын тусламж үйлчилгээний талаарх иргэд, үйлчлүүлэгчдийн сэтгэл ханамжийн судалгааг тодорхой давтамжтайгаар авч мэдээлэх, судалгааны мөрөөр арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх,
• Албан бус төлбөрийг бууруулах, төлбөртэй тусламж үйлчилгээний үнэ тарифыг иргэдэд ил тод, нээлттэй байлгах арга хэмжээг зохион байгуулж хяналт тавих,
• Харьяалах нутаг дэвсгэрийн хүн амын эрүүл мэндэд нөлөөлж буй нөлөөллийн үнэлгээ болон эрүүл мэндийн байгууллагын эрсдэлийн үнэлгээг холбогдох байгууллагатай хамтран хийж үнэлгээнээс гарсан дүгнэлт, зөвлөмжийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах, холбогдох дээд шатны байгууллагад танилцуулж, шийдвэрлүүлэх,
• Хүн амын өвчлөлийн чиг хандлага, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний эрэлт хэрэгцээтэй уялдуулж өөрийн орон нутгийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөг хийх, харьяа эрүүл мэндийн байгууллагын хөрөнгийн бүртгэлийн мэдээний санг байгуулах, тогтмол шинэчлэх,
• Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хангамжийн асуудлыг холбогдох хууль, эрх зүйн хүрээнд зохион байгуулах,
• Эм хангамжийн байгууллагын бүтэц, үйл ажиллагааны стандартын хэрэгжилтийг хангуулах арга хэмжээ авах,
• Харьяа эрүүл мэндийн байгууллагын тусламж үйлчилгээ, гүйцэтгэлийн гэрээний биелэлтэд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийх,
• Харьяа орон нутгийн эрүүл мэндийн байгууллагыг хүний нөөцийн төлөвлөлт хийх,
• Харьяа орон нутгийн эрүүл мэндийн байгууллагыг хүний нөөцөөр хангах үйл ажиллагааг орон нутагтаа зохион байгуулах,
• Өөрийн орон нутагт явуулж эмнэлгийн мэргэжилтнийг мэргэшүүлэх, мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын орчинг бүрдүүлэх, сургалт зохион байгуулах нөхцөлөөр хангах,
• Эрүүл мэндийн байгууллагын ажиллагсдын ажиллах нөхцөл, нийгмийн баталгааг нь хангах арга хэмжээг зохион байгуулах,
• Эмнэлгийн мэргэжилтний ёс зүйн салбар хорооны үйл ажиллагааг тогтмолжуулж, ёс зүйн алдаа доголдлыг бүртгэн мэдээлэх.

Тав. Нийгмийн эрүүл мэндийн төв.

5.1      Нийгмийн эрүүл мэндийн төв нь харьяа нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хүн амын эрүүл мэндийн байдал, түүнд нөлөөлөх  хүчин зүйлийг тандах, судлах, хянах, хүн амын эрүүл мэндийг дэмжих, хамгаалах, өвчин эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаа хэрэгжүүлнэ.

• Нийгмийн эрүүл мэндийн төв нь аймгийн эрүүл мэндийн газрын шууд удирдлага дор үйл ажиллагаа явуулна.
• Хүн амыг өвчин эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх, өвчнийг эрт илрүүлэх
  • Харьяалах нутаг дэвсгэрийн хүн амын дунд эрүүл мэндийн үзлэг, зонхилон тохиолдох халдварт болон халдварт бус өвчин, түүний эрсдэлт хүчин зүйлийн сэргийлэлт, эрт илрүүлэлтийг зохион байгуулах, осол гэмтэл, хүчирхийллээс сэргийлэх, сэтгэц, зан үйлийн эрүүл мэндийг хамгаалах, архи, тамхи, мансууруулах бодисын хэрэглээг бууруулах, хүн амын хоол тэжээл, зохистой хооллолт, аминдэм, эрдэс бодисын дутлын сэргийлэлт, хүнсний аюулгүй байдлыг хангуулах, хүнсний хордлогот халдвар, БЗДХ/ДОХ/Сүрьеэ, вируст хепатитийн халдвар, гэдэсний болон амьсгалын замын халдварын урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулах
• Эрүүл мэндэд нөлөөлөх эрсдэлт хүчин зүйлийн тандах, судлах, хянах:
  • Харьяалах нутаг дэвсгэрийн хүн амын дунд эрүүл мэндийн тандалт, судалгааг хийж, зонхилон тохиолдох халдварт (хүнсний хордлогот халдвар, БЗДХ/ДОХ/Сүрьеэ, вируст хепатитийн халдвар, гэдэсний болон амьсгалын замын халдвар) болон халдварт бус өвчин (осол гэмтэл, хүчирхийлэл, архи, тамхи, мансууруулах бодисын хэрэглээ)-ий тандалт, хяналт, дархлаажуулалт, тарилгат халдварт өвчний тандалт сэргийлэлт, халдварт өвчний эрт сэрэмжлүүлэг, хариу apra хэмжээг зохион байгуулах
  • Нийгмийн эрүүл мэндийн ноцтой байдал, онцгой нөхцлийн тайван цагийн бэлэн байдал, олныг хамарсан өвчлөлийн үеийн хариу apra хэмжээ, онцгой үеийн хариу apra хэмжээний зохицуулалт зохион байгуулах, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг эрхэлнэ.
• Эрүүл мэндийг дэмжих хамгаалах
  • Харьяалах нутаг дэвсгэрийн хүн амын дунд тэдний эрүүл мэндийг дэмжих, нийгмийн эрүүл мэндийг хамгаалах, тэдэнд эрүүл амьдралын хэв маягийг ойлгуулах, зөвлөх, түгээн дэлгэрүүлэх үйл ажиллагаанд бусад салбар, аж ахуйн нэгж, олон нийтийн оролцоог ханган, хүүхэд, өсвөр үеийнхэн, оюутан, залуучууд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, ахмад настны эрүүл мэнд, нөхөн үржихүйн эрүүл мэнд, жендерийн асуудал, эрэгтэйчүүдийн эрүүл мэндийг дэмжин хамгаалах, төвийн үйл ажиллагааг мэргэжил apгa зүйгээр дэмжих, чиглүүлэх, орчны эрүүл мэнд, yyp амьсгалын өөрчлөлт, агаарын бохирдлыг бууруулах, ахуйн шавж, мэрэгч устгал, ариутгал халдваргүйтгэл, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуй, эмнэлгийн хатуу ба шингэн xor хаягдал, химийн хорт болон аюултай бодисоос сэргийлэх чиглэлээр apra хэмжээг хариуцан зохион байгуулах, зохицуулах үйл ажиллагааг эрхэлнэ.
  • Харьяалах нутаг дэвсгэрийн хүн амын дунд эрүүл мэндийн боловсролыг дээшлүүлэх, хүн амын эрүүл мэндийн талаарх хэрэгцээ, дадал, хандлагыг судлан тандах, хүн ам, олон нийттэй харилцах үйл ажиллагаа, эрүүл мэндийн мэдээлэл, сургалт, сурталчилгаа, эрүүл зан үйл, аж төрөх ёсыг хэвшүүлэхэд чиглэсэн тэмдэглэлт өдрүүдийг зохион байгуулах
  • Бусад салбарыг эдгээр үйл ажиллагаанд татан оролцуулах, эрүүл мэндийн байгууллагын эмч, эмнэлгийн мэргэжилтэн, эрүүл мэндийн ажилтны сургалтыг зохион байгуулах, мэдээлэл, нэвтрүүлэг, сурвалжилга бэлтгэх, нийтлэн түгээх, эрүүл мэндийн байгууллагын үйл ажиллагааны танилцуулга бэлтгэх, хзвлэлийн эх бэлтгэл, фото зураг, мэдээ тайланг нийтлэх, хэвлүүлэх үйл ажиллагааг эрхэлнэ.

Хариуцсан мэргэжилтэн МТХА Б.Нямдорж

Мэдээлэл авах дугаар 70543021